CULTUUR
HISTORIE

Dag 04

In Petrus Steyn hebben Twin Mosia en Tumelo Wa Mokoena het Renoster Heritage Park gesticht. In een voormalig abattoir hebben ze een cultureel centrum ingericht, waarin zowel Afrikaner, Sotho als Engels erfgoed wordt gekoesterd. Regelmatig ontvangen Twin en Tumelo groepen schoolkinderen, om hen over het gemeenschappelijke erfgoed te vertellen.

In Lindley ligt Piet de Wet begraven, de broer van Christiaan de Wet. Beide broers waren generaals in de Zuid-Afrikaanse Oorlog (1899-1902) maar Christiaan was een bittereinder die van geen opgeven wilde weten. Piet gaf de strijd tegen de Britse overmacht op en streed uiteindelijk met bij de vijand mee tegen zijn eigen Boerenvolk.

Buiten toneel van deze Broedertwis is Lindley ook beroemd vanwege het hotel, tijdens de Zuid-Afrikaanse Oorlog door de Britten platgebrand, maar in oude glorie herbouwd. Uit dit hotel wist de Engelse journalist Winston Churchill op het nippertje te ontsnappen toen een Boerencommando plotseling Lindley binnenviel.

Diner en overnachting Lindley

DAG 05

We rijden door Big Sky Country van de open en uitgestrekte Free State (de voormalige Oranje Vrijstaat).
Voor de komst van de blanke kolonisten waren deze vlaktes bezaaid met wild. De huiden daarvan leverden zo veel leer op dat de hele streek Riemland is genoemd. Nu wordt het land voor agrarische doeleinden gebruikt.

Winburg is officieel de oudste stad van de Free State.
Daar bezoeken we een minder bekend Voortrekkersmonument. Dat staat naast het geboortehuis van Marthinus Theunis Steyn, president van de Republiek Oranje Vrijstaat tussen 1891 en 1902.

Bloemfontein, hoofdstad van de Free State, is een charmante universiteitsstad en de juridische hoofdstad van Zuid-Afrika. Na een korte kennismaking met “Bloem” rijden we naar onze accommodatie in de stad, waar onze gastheer een typisch Zuid-Afrikaanse braai (barbecue) voor ons bereidt.

Diner en overnachting Bloemfontein

DAG 06

Veel musea in Zuid-Afrika verstoffen, maar het Oorlogsmuseum van de Boerenrepublieken, bij het Vrouwenmonument in Bloemfontein, weet overtuigend het verleden aan het heden te verbinden.
De museumdirecteur of een van zijn medewerkers toont ons een deel van de indrukwekkende hoeveelheid memorabilia in het binnengebouw en op het terrein in open lucht, waaronder het graf van Boerengeneraal Christiaan de Wet.

’s Middags rijden we naar Onze Rust, het landgoed van oudpresident Marthinus Steyn. De fraaie gebouwen contrasteren met het eenvoudige hartebeeshuissie in Winbrug, waar Steyn werd geboren.
Sinds 1897 is Onze Rust in familiebezit en wordt nu door de vijfde generatie Steyn bewoond. Jackie en Colin Steyn leiden ons rond over het landgoed en door de gebouwen, onder bomen die er nog door Marthinus Steyn senior zijn geplant aan het einde van de 19de eeuw.
De collectie militaria van Colin Steyn reikt van de Zuid-Afrikaanse Oorlog tot en met de Bosoorlog in Angola in de jaren tachtig.

Diner en overnachting Onze Rust

DAG 07

Het dorp Bethulie heeft zoals veel Zuid-Afrikaanse plattelandsplaatsen een veel rijkere geschiedenis dan je in eerste instantie zou vermoeden. In Bethulie stond het ergste van de concentratiekampen waar de Britten tijdens de Zuid-Afrikaanse Oorlog Afrikaner vrouwen en kinderen en zwarte mannen, vrouwen en kinderen opsloten, zodat ze de Boerencommando’s niet konden steunen.

Met de aanleg van het Gariep-stuwmeer (op oudere kaarten nog Verwoerddam geheten) verdween de begraafplaats van de oorspronkelijke lokatie. Maar onze gids, storyteller par excellence, weet de geschiedenis van Bethulie gloedvol tot leven te wekken.

We ontmoeten Anhony Hocking in zijn Royal Hotel dat ook bekend staat als The House of Books. Het hotel herbergt tienduizenden boektitels die de muren bedekken. Daartussen gebruiken we het diner.

Diner en overnachting Bethulie

DAG 08

Philippolis is een van die authentieke Karoo-dorpen die weer leven ingeblazen krijgen door nieuwe bewoners. Juliette Whelpton is auteur van een aantal boeken over Helden met Hoeven. Zij schrijft vanuit het perspectief van paarden, zoals in het boek Fleur dat de acties van generaal Christiaan de Wet laat zien door de ogen van zijn paard.

Juliette heeft in een zijstraat van Philippolis het Karoo Artist Café geopend. Daar ontmoeten we professor Doreen Atkinson van de Karoo Development Foundation. Doreen werkt samen met de Nederlandse schrijver en historicus Bart de Graaff aan een project over de Griekwa’s van Danielskuil.

Professor Atkinson neemt ons mee naar het huis waar zij woont met haar echtgenoot Mark Ingle en waarin de schrijver Laurens van der Post opgroeide. Voor Pad Vat openen Doreen en Mark het hek van hun tuin en de deur van hun huis voor een rondleiding, die eindigt bij het Laurens van der Post Memorial.

Diner en overnachting Philippolis

DAG 09

We rijden vanuit de Free State verder naar de Kaap. In de halfwoestijn Karoo ligt de vierde nederzetting die door de VOC in Zuid-Afrika werd gesticht (in 1786). Het stadje Graaff-Reinet moest iets van orde schepen in de chaos van het binnenland, waar oorspronkelijke inwoners door de blanke kolonisten werden belaagd.
De VOC-vertegenwoordigers hadden hun handen vol aan de wetteloosheid van avonturiers als Coenraad de Buys en soms moesten zij vluchten om het vege lijf te redden.

Tegenwoordig is “Graaff” een vredig stadje, met oude Kaap-Hollandse en Victoriaanse huizen langs straten zo breed dat een span ossenwagens er kon keren.
We ontmoeten er Dawid de Wet, nazaat van de Boerengeneraals Christiaan en Piet de Wet. 
Onder het genot van ‘n glaasje van zijn Afrikanis-rum zien we de zon ondergaan bij de Vallei der Verlatenheid, een spectaculair natuurspektakel ten noorden van Graaff-Reinet.

Diner en overnachting Graaff-Reinet

DAG 10

Vandaag kunt u de dag indelen zoals u zelf wenst. Wilt u luieren bij het zwembad? Op eigen gelegenheid door Graaff-Reinet wandelen? Met een gids het Camdeboo Nationaalpark bezoeken, al dan niet te voet?

Of deelnemen aan een groepstoer door het township Umasizakhe? Onze gids spreekt goed Engels en slaat een brug tussen onze westerse leef- en denkwijze en die van de Xhosa, de stam waar hij toe behoort.
Hij vertelt tijdens een ontspannen wandeling over de allesomvattende rol die de voorouders spelen in het leven van de Xhosa, initiatierituelen, de sangoma (een medicijnman of -vrouw die onder meer fungeert als medium, priester en psychiater). Op bezoek bij een dame uit de gemeenschap zien we op haar binnenplaats de traditionele boma, een mobiele voorvaderkraal die voor belangrijke traditionele evenementen wordt gebruikt.

In Umasizakhe ligt ook Robert Sobukwe begraven, ANC-lid en later de eerste president van het Pan African Congress. Sobukwe zat jarenlang gevangen in eenzame opsluiting op Robbeneiland. In 1969 kwam hij vrij, in 1978 werd hij in zijn geboorteplaats begraven.

Diner en overnachting Graaff-Reinet

DAG 11

De Route 62 is het Zuid-Afrikaanse spiegelbeeld van de Amerikaanse Route 66. Met delfde ontstaansgeschiedenis: een route door het binnenland om twee belangrijke steden met elkaar te verbinden. En met dezelfde Doornroosjeslaap, nadat parallele snelwegen werden aangelegd.

Aan de Route 62 ontvangt de koster in het plaatsje Haarlem ons in de Lutherse kerk, waar de bijbel en de teksten op de muur nog in oud-Nederlands Gotisch schrift zijn. Maar het leven voor de landarbeiders op de fruitplantages van de Langkloof draait niet meer om alleen om werk en religie.

Het Kliphotel, bij het plaatsje Misgund op de grens van de West- en Oostkaap, heeft de sfeer van weleer behouden. Vanaf het terras kijken we over de bergen en fruitplantages terwijl hoteleigenaren Barry en Elmarie verhalen vertellen en ons de beste koffie van de Karoo serveren.

We deinen verder door de Karoo, waarvan het landschap natuurliefhebbers nooit verveelt. Route 62 brengt ons naar Oudtshoorn, een levendig centrum voor Karoobewoners en reizigers.

Diner en overnachting Oudtshoorn

DAG 12 

’s Morgens toont onze gids ons de architectonische parels van Oudtshoorn en vertelt ons daar historische achtergronden en anekdotes bij. Daarin spelen struisvogels een belangrijke rol. Voëlstruise worden nog steeds gefokt bij Oudtshoorn. We bezoeken een van die boerderijen waar we de lunch gebruiken terwijl de gids ons verder over struisvogelfokkerij vertelt.

Karoo betekent Land van Dorst in de taal van de oorspronkelijke bewoners ervan.
Die Khoisan werden met de komst van blanke kolonisten gemarginaliseerd. Meneer Moonie is trots op zijn Khoisan-afkomst en vertelt ons graag over die cultuur. Hij draagt teksten voor uit een aantal boeken dat hij heeft geschreven. Zijn verhalen, schilderijen en rondleiding bij een magische plek brengen ‘n stuk Zuid-Afrikaanse cultuur voor ons tot leven dat vaak over het hoofd wordt gezien.

Diner en overnachting Oudtshoorn

DAG 13

Verder over de Route 62 naar Barrydale. We rijden door een groots landschap met hier en daar een dorpje zoals Ladismith, waarin de tijd lijkt te hebben stilgestaan. En waar verhalen nog steeds springlevend zijn.
Door de Kleine Karoo rijden we verder door het weidse, droge landschap, met hier en daar een bergpas waar onze weg nietig afsteekt tegen de grillig gevormde rotsformaties, zoals van de Huisrivierspas.

In de middag komen we aan in Barrydale, een van de meest iconische Route 62-plaatsjes, met een keur aan restaurantjes en bars en de winkel Hardy’s Memories of Africa. Niet alleen een souvenirshop, maar een zaak waar de Duitse eigenaren graag hun kennis over Afrikaanse kunst met ons delen.

Ook het Karoo Art Hotel in Barrydale staat in het teken van wat de Afrikaanse muzen bij artiesten teweeg kunnen brengen. In een speciaal programma laten ze ons daarin delen.

Diner en overnachting Barrydale

DAG 14

De Afrikaner Taal- en Kultuur Vereniging organiseert jaarlijks (mede) tientallen culturele projecten in Zuid-Afrika, waarin de Afrikaner taal en cultuur centraal staan, zoals het Klein Karoo Nasionale Kunstefees in Oudtshoorn.
Ook heeft de ATKV heeft op de mooiste plekken van Zuid-Afrika vakantie-oorden, zoals de Goudini Spa bij de Breede-rivier in de Boland-bergen.
Daar komen we meer te weten over de ATKV en kunnen we relaxen en het reisstof afspoelen in het zwembad of een van de natuurlijke warmwaterbronnen.

’s Middags staat er een wine&food pairing op het programma op een vlakbij Goudini Spa gelegen wijngoed. Albertus van Rensburg is eigenaar van de fruit- en wijnboerderij Avondrood. Albertus is dol op wijn, op eten en op bezoek.
Hij is dus een ideale gastheer voor de wine&food pairing in de boutique-kelder. Albertus is een gedreven verteller, zijn vrouw Michelle serveert heerlijke hapjes bij die bij elk glas wijn passen.

Diner en overnachting Rawsonville

DAG 15

Vandaag bezoeken we enkele iconische wijngaarden in de West-Kaap met professor Sandra Klopper, die de geschiedenis van deze wijnhuizen uit een ongebruikelijk perspectief vertelt.

Daarbij verweeft zij aspecten als landroof en slavernij met de ontwikkeling van de Kaapse wijnbouw vanaf de stichting van de VOC-post aan Tafelbaai tot heden en de recente impact van klimaatverandering en ontwikkeling van duurzame wijnbouwmethodes op de Zuid-Afrikaanse wijngoederen.

We sluiten de dag af in het schilderachtige Universiteitsstadje Stellenbosch, gelegen tussen wijngaarden van wereldfaam.

Diner en overnachting Stellenbosch

DAG 16

Vanuit Stellenbosch rijden we naar Kaapstad. In de wijk Mitchells Plain moesten de zogenaamde Kaapse kleurlingen gaan wonen, die onder het apartheidsregime uit het “blanke” gedeelte van Kaapstad werden verbannen.

In Mitchells Plain verwelkomt Tyrone Appollaris onze groep. Het werk van die muzikant, schilder en dichter reflecteert het verleden, maar voegt daar positieve tonen, kleuren en woorden aan toe.

Niet ver van het door de VOC gebouwde Kasteel van de Goede Hoop ligt de haven van Kaapstad. V&A Waterfront omvat het moderne Afrikaanse kunstmuseum Zeitz MOCAA, winkels en restaurants. Onze Pad Vad-reis eindigt waar Jan van Riebeeck in 1652 een begin maakte aan de kolonisatie van Zuid-Afrika.

Diner en overnachting Kaapstad

DAG 17

Na het ontbijt nemen we afscheid van elkaar.
Einde PadVat Cultuur Historie Groepsreis.

Vertrek uit Kaapstad of langer verblijf op eigen gelegenheid.

Natuurlijk helpen we u daarbij graag.