Bij de receptie van het Lalapazi hotel, zo’n dertig kilometer ten zuiden van Louis Trichardt aan de N1, fonkelt een plaatselijk gemaakt juweel.
Het boek “The Legend of Breaker Morant is Dead and Buried” beschrijft 35 moorden die tijdens de Anglo-Boerenoorlog in de Limpopo-provincie werden gepleegd door de Bushveldt Carbineers, waarvan die Breaker Morant in de titel de beruchtste werd.
Lalapanzi-eigenaars Inga en Marius Gilfillan brengen ons in contact met de auteur van het boek.
Een afspraak is in Zuid-Afrika snel gemaakt, Charles Leach zal ons meenemen op een van zijn Soutpansberge Skermustelinge Roetes, waarin we de boekenwijsheid in het echt kunnen beleven.
De plaatselijke gebeurtenissen tijdens de oorlog worden herdacht en bewaard in het Anglo-Boer War Museum, deel van het Lalapanzi Hotel. Maar het museumbezoek is voor later. Want daar is mijnheer Leach al, om ons mee te nemen op zijn skermutselingetoer. Al bij de koffie steekt onze gids van wal. Terug naar de Australiërs die in voor de krijgsraad kwamen.
‘Complottheorieën zijn van alle tijden. De Australiërs zouden als zondebokken hebben gediend om de aandacht af te leiden van Engelse wandaden tijdens de oorlog zoals de concentratiekampen. Ook wilden de Engelsen de vredesonderhandelingen met de Boeren en het daarop volgende herstel van Zuid-Afrika vereenvoudigen.
‘Volgens die theorie hadden de Australiërs in Engelse dienst alleen bevelen gehoorzaamd en waren zij, ondanks alle wreedheden die zij hadden begaan tegen krijgsgevangenen en burgers (waaronder kinderen), juridisch gesproken niet buiten hun dienstboekje gegaan.’
