De zomervakantie staat weer voor de deur. Zuid-Afrikanen trekken dan massaal uit de steden in het binnenland naar de bergen en de kust. Vooral naar de kust. Dan is het weer topdrukte op de hoofdwegen.

Voór de wegen liepen er karrensporen door Zuid-Afrika. Die volgden vaak oude paden van dier en mens dor het veld. Eeuwenlang was de ossenwagen het enige transportmidden buiten paard, ezel en benenwagen. De ossewa was de enige mogelijkheid om goederen te vervoeren. Drie eeuwen lang was hij in al zijn gedaantes het belangrijkste vervoersmiddel van mensen en goederen in Zuid-Afrika.
Wat het zeilschip was voor de VOC was de ossenwagen voor de kolonisatie van het binnenland. 

De Ossewagen wordt beschouwd als een symbool van Afrikaans nationalisme, maar de geschiedenis toont aan dat hij veel meer was dan dat. 

Ossenwagens waren ook juweeltjes van vakmanschap, uitgekiende gebruiksvoorwerpen naar ook prachtig versierd met hout- en smeedijzerwerk. Eeuwenlang was wagenbouwerij de grootste industriële bedrijfstak in Zuid-Afrika. Hele wouden verdwenen onder de bijl en de zaag, zoals in Europa voor de scheepsbouw. Ook de ossenfokkerij was een enorm bedrijf, we kunnen ons niet voorstellen wat een ramp de runderpest toen was. Het hele transportmechanisme stond stil, alsof er nu geen benzine of diesel uit de pomp komt.

De sterkste wagens ter wereld werden met zestien of 24 ossen ervoor ingespannen. Zie zo’n trein maar eens te besturen, zonder dat er ongelukken gebeuren. Al lang voor de Grote Trek zwierven Trekboeren als nomaden met hun vee door het Afrikaanse binnenland en zij leefden in en rond hun ossenwagen. De stadjes en dorpen in het Zuid-Afrikaanse hartland zoals die nu nog op de kaart staan waren op vaste afstanden van elkaar gebouwd. Namelijk op drie dagreizen van elkaar af, per ossenwagen afgelegd. De wagens hadden voor drie dagen water en voedsel voor mensen en dieren aan boord, de rest van de bagageruimte was voor de handelswaar bestemd. 

Toen de Boerenrepublieken Oranje Vrijstaat en Transvaal nog onafhankelijk waren eindigden de Britse spoorwegen ergens middenin het land. Paul Kruger wilde geen spoorrails op zijn grondgebied hebben, want hij wist maar al te goed dat daarmee de onafhankelijkheid werd bedreigd. Dus ging het transport vanaf bijvoorbeeld Kimberley verder het binnenland in met ossenwagens, Met de ontdekking van diamantvelden en goudaders in het binnenland steeg de vraag naar transport explosief. En dat ging dus grotendeels allemaal per ossenwagen. Voedsel, brandstof, gereedschappen en andere benodigdheden moesten allemaal vanaf de Kaap worden getransporteerd naar Kimberley en Johannesburg. 

Volgens Holms was die gestegen vraag naar transporteurs de redding van de Afrikaners. Want de oudste van de vele zonen erfde de boerderij, maar waar moesten die andere boerenzonen naartoe? Die belandden dus op de bok van ossenwagens. Met een trip vanaf de Kaap naar de diamantvelden konden zij al voldoende geld verdienen om een wagen  te kopen. Sommigen werden magnaten met een hele vloot wagens. Toentertijd waren er ook zwarte transportondernemers die tien of twintig wagens bezaten.

Toen Van Riebeeck de VOC-post op de Kaap stichtte gebruikten de oorspronkelijke bewoners daarvan, de Khoisan, al ossen als lastdieren. De compagnie stuurde geen paarden naar de kaap, daarvoor waren ze te zuinig. Maar Van Riebeeck kon geen kasteel bouwen zonder transportmiddelen. En ossen kon je dus ook inspannen in een juk, zo ontdekten de kolonisten uit Holland. Allen plaatselijk Nguni-vee was geschikt voor de omstandigheden in Afrika. Door duizenden jaren selectie en fokkerij hadden de Khoi hun beesten geleerd naar de menselijke stem te luisteren en bevelen daarvan op te volgen.

Bij de Hartbeespoortdam ten westen van Johannesburg en Pretoria kun je in de Ossewa Lodge in een nagebouwde ossenwagen overnachten. Dat is weer eens iets anders dan een strandvakantie.